Duizeligheid is een veel voorkomende klacht, in 2022 had 16,4 op de 1000 personen last van duizeligheid/vertigo. Naar mate de leeftijd vordert wordt de kans op duizeligheidsklachten groter en ervaren mensen hier ook vaker beperkingen door. Duizeligheid kan forse beperkingen geven in het dagelijks leven en kan gepaard gaan met angst, sociaal isolement en een vergrootte kans op vallen.
Er zijn verschillende vormen van duizeligheid. Over het algemeen worden er 3 soorten onderscheiden:
- Draaiduizeligheid of vertigo. Hierbij ziet u de wereld om u heen draaien of heeft u het gevoel dat u beweegt.
- Licht gevoel hebben in het hoofd.
- Het gevoel hebben niet stevig op de benen te staan of niet stabiel te zijn. Dit wordt ook wel bewegingsonzekerheid genoemd
Deze onderverdeling wordt gebruikt om er achter te komen waar uw klachten mogelijk vandaan komen, echter wordt duizelig zijn ook op veel andere manieren ervaren zoals: Zweverig of deinend gevoel, onzeker gevoel in het hoofd, het gevoel hebben weg te vallen etc.
Diagnose
Duizeligheid kan door verschillende aandoeningen worden veroorzaakt zoals bijvoorbeeld:
- ziekte van Ménière
- neuritis vestibularis / labyrinthitis
- BPPD (benigne paroxysmale positie duizeligheid)
- Orthostatische hypotensie
Van een aantal van deze aandoeningen vindt u onderaan de pagina een uitgebreidere uitleg. Ook angst kan soms voor duizeligheid gerelateerde klachten zorgen. En aangezien duizeligheid op zich zelf soms ook angst bij mensen veroorzaakt is het belangrijk om hier soms in d etherapie aandacht aan te besteden.
Tevens is het goed om te beseffen dat er bij veel patiënten met duizeligheidsklachten vaak 2 verschillende soorten duizeligheid tegelijkertijd plaatsvinden. De diagnose wordt voornamelijk gesteld middels een vraaggesprek. In sommige gevallen doet een arts of zorgverlener aanvullende testen.
Therapie
De fysiotherapeut kan bij veel verschillende soorten duizeligheid helpen om de klachten te verminderen. Dit gebeurd middels de volgende therapieën:
-repositie manoeuvre. Als er sprake is van BPPD kan de therapeut middels een specifiek manoeuvre helpen de klachten te verminderen. Een van deze manoeuvres is de Epley manoeuvre.
-vestibulaire revalidatie. Bij verschillende aandoeningen waarbij het evenwichtsorgaan is aangedaan kunnen oefeningen gericht op balans, het trainen van blikstabilisatie of blootstelling aan de duizeligheid gerelateerde bewegingen (habituatie) helpen om de klachten te verminderen.
Onze collega manueel therapeut Emiel Wesseling heeft aanvullende scholing gedaan om zichzelf te bekwamen in het behandelen van patiënten met duizeligheid. Hij is ook opgenomen in het duizeligheidsnet van kenniscentrum duizeligheid te Apeldoorn.
Ziekte van Ménière
De ziekte van ménière is een aandoening waarbij de patiënt last krijgt van aanvallen van duizeligheid. De precieze oorzaak is niet geheel duidelijk maar vermoedelijk is er sprake van dat er teveel vloeistof in het evenwichtsorgaan zit.
De aandoening heeft 3 kenmerken:
- Er is sprake van plotselinge aanvallen van erge duizeligheid. Vaak treed hier misselijkheid bij op. Deze aanvallen duren meestal tussen de 20 minuten en een aantal uur.
- Er is sprake van verminderd gehoor.
- Er is sprake van oorsuizen, ook hebben mensen soms last van een vol gevoel in het oor.
Soms gaan na verloop van tijd de klachten van de ziekte vanzelf weg. Echter blijven sommige mensen ook last houden van de klachten. Er is geen behandeling die mensen van de ziekte geneest. Wel kan behandeling gericht zijn op het verminderen van klachten of het beter er mee leren omgaan.
Neuritis vestibularis
Bij neuritis vestibularis werkt het evenwichtsorgaan tijdelijk niet goed. Er is sprake van een periode van duizeligheid en misselijkheid. Dit duurt meestal een aantal dagen tot een week. In sommige gevallen kunnen de klachten langer duren.
De aandoening wordt meestal veroorzaakt door een ontsteking van de vestibulocochleaire zenuw. Dit is een zenuw die vanaf het binnenoor en het evenwichtsorgaan naar de hersenstam loopt. Deze zenuw bestaat uit twee takken, een voor de informatie van het gehoor en een voor de informatie van het evenwicht. Bij neuritis vestibularis is alleen de tak van het evenwicht aangedaan. Soms zie je dat de andere tak ook betrokken is, dan spreken we van labyrinthitis. In dit geval is er vaak ook sprake van klachten van het gehoor.
Deze klachten ontstaan soms nadat u een virusinfectie heeft gehad maar soms is de oorzaak ook onduidelijk. Als u na de beginfase last houdt van duizeligheids- of visusklachten kan het zinvol zijn vestibulaire revalidatie toe te passen.
BPPD (benigne paroxysmale positieduizeligheid)
Benigne paroxysmale positieduizeligheid is een aandoening waarbij iemand last heeft van kortdurende aanvallen van duizeligheid die optreden bij bepaalde bewegingen (zoals bukken of opstaan uit bed). De duizeligheid duurt meestal een paar seconden tot een paar minuten en gaat vanzelf weg. De klacht wordt vermoedelijk veroorzaakt doordat kleine kristalletjes die gelegen zijn in het evenwichtsorgaan terechtkomen in de buisjes van het evenwichtsorgaan. In principe gaat BPPD in de loop van een aantal dagen tot weken vanzelf over, het verschilt per persoon hoe lang het duurt. Als u erg belemmerd bent door de aandoening kan het zinvol zijn de therapeut een repositiemanoeuvre te laten uitvoeren, als dit goed lukt bent u direct van uw klachten af.
Orthostatische Hypotensie
Orthostatische hypotensie is een aandoening waarbij iemand plotseling duizelig wordt bij het opstaan vanuit zittende of liggende positie. Het treedt op als gevolg van een tijdelijke daling van de bloeddruk, waardoor het lichaam niet snel genoeg reageert om voldoende bloed naar de hersenen te pompen.
Symptomen zijn onder meer duizeligheid, licht gevoel in het hoofd, wazig zien, zwakte en in sommige gevallen zelfs flauwvallen.
De duur van een episode kan variëren. Het kan slechts enkele seconden duren tot enkele minuten na het opstaan. In sommige gevallen kan het langer aanhouden.
De reguliere behandeling omvat vaak veranderingen in levensstijl, zoals langzaam opstaan uit bed of stoel, voldoende hydratatie, het vermijden van alcohol en het dragen van compressiekousen. In sommige gevallen kan overleg met de arts zinvol zijn om bestaand medicijngebruik te evalueren.