We hebben allemaal wel eens een vervelende knoop in onze nek gevoeld. Door de knoop is de nek stijver, en het voelt waarschijnlijk onprettig wanneer u erop drukt. Misschien is deze knoop ontstaan doordat u dagen lang voorovergebogen achter de computer heeft gezeten, stress ervaart op werk, of omdat u een verkeerde slaaphouding hebt… het is in ieder geval een probleem waar we tot op zekere hoogte allemaal ervaring mee hebben.

Dergelijke spierknopen, met bijbehorende klachten, kunnen in elke spier in het lichaam ontstaan. Deze spierknopen worden ook wel triggerpoints genoemd, en ze zijn gelukkig goed te behandelen. Op deze pagina leggen we u uit wat triggerpoints zijn en hoe ze ontstaan, maar informeren we u ook over mogelijke behandelmethoden. We geven u zelfs een paar tips mee om ze zelf te voorkomen of de pijn te verminderen. Heeft u last van triggerpoints en wilt u een fysiotherapeut zien, dan bent u van harte welkom bij Kolijn Fysiotherapie.

Triggerpoints: Leer uw lichaam kennen

Triggerpoints zijn stille boodschappers van ons lijf. Ze fluisteren ons informatie in over stress, spanning en disbalans in ons lichaam. Het identificeren van de oorzaken achter triggerpoints, zoals slechte houding, repetitieve bewegingen of stress, is daarom cruciaal om herhaling te voorkomen. Wat wil uw lichaam u vertellen?

Wat zijn triggerpoints?

Triggerpoints zijn plaatselijke knopen in de spieren die gevoelig of pijnlijk zijn, en ze ontstaan door overmatige spanning en stress in de spiervezels. Hierdoor kunnen ze zich op verschillende plekken in het lichaam manifesteren. Langdurige spierspanning kan de bloedcirculatie en zuurstoftoevoer naar het spierweefsel beperken. Deze verminderde doorbloeding en zuurstof circulatie, resulteert in een verdikking van het spierweefsel, waar afvalstoffen zich ophopen en de spier continu gespannen blijft. Hierdoor gaan triggerpoints vaak gepaard met aanhoudende, zeurende pijn.

Op de plek van de triggerpoint zit een soort streng of bobbel. Deze kun je van buitenaf zowel zien als voelen. Het indrukken van deze streng of bobbel kan pijn veroorzaken, en deze pijn kan uitstralen naar andere delen van het lichaam. Bijvoorbeeld, een triggerpoint in de bilspier kan pijn veroorzaken die uitstraalt tot aan de enkel. Een triggerpoint bij het schouderblad kan pijn veroorzaken die uitstraalt naar de arm en de elleboog, terwijl spanningshoofdpijn vaak afkomstig is van een triggerpoint in de nek.

Hoe ontstaan triggerpoints in spieren?

Triggerpoints kunnen op veel verschillende manieren ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan:

Overmatige fysieke belasting

Als we onze spieren bovenmatig belasten, dan ontstaat er spanning in de spiervezels die uiteindelijk tot een spierknoop kan leiden.

Langdurige inspanning

Langdurige inspanning, zoals langdurig in eenzelfde houding zitten of staan, kan de spieren overbelasten en zorgen voor een constante samentrekking van bepaalde spiervezels. Dit kan uiteindelijk leiden tot triggerpoints

Slechte houding

Een slechte houding kan de spieren uit balans brengen en ervoor zorgen dat bepaalde spiergroepen overbelast raken, terwijl anderen onder belast blijven. Deze disbalans kan triggerpoints veroorzaken in de overbelaste spieren, als een soort waarschuwingssignaal van het lichaam dat er iets niet in orde is.

Letsel

Fysiek letsel, zoals verrekkingen of blessures, kan directe stress op specifieke spiergroepen veroorzaken. Het lichaam reageert hierop met het vormen van triggerpoints als een beschermende reactie, wat de pijnlijke knopen verklaart die vaak na een blessure optreden.

Stress

Stress, zowel fysiek als emotioneel, heeft een diepgaand effect op ons lichaam. Het kan spierspanning veroorzaken en bijdragen aan de vorming van triggerpoints. De spanning die ontstaat door stress vermindert de bloedtoevoer naar bepaalde spieren, waardoor afvalstoffen zich ophopen en triggerpoints ontstaan.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van triggerpoints?

Triggerpoints zijn vrij gemakkelijk te herkennen omdat ze van buitenaf voelbaar zijn door in het weefsel te drukken of er overheen te wrijven. Er ontstaat namelijk een soort streng of bobbel op de plek van de triggerpoint. Wanneer u op de streng of bobbel drukt kan dat pijn veroorzaken, en deze pijn kan uitstralen naar andere delen van het lichaam. Zo kan een triggerpoint in de bilspier zelfs uitstraling geven tot aan de enkel. Een triggerpoint bij het schouderblad kan uitstralen naar in de arm en de elleboog, en spanningshoofdpijn kan bijvoorbeeld afkomstig zijn uit een triggerpoint in de nek.

Wat zijn de psychologische factoren van triggerpoints?

Naast fysieke oorzaken, kunnen ook psychologische factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en de persistentie van triggerpoints. Stress en emotionele spanning zijn vaak gekoppeld aan het ontstaan en verergeren van pijnlijke spierknopen. Psychologische factoren die een rol kunnen spelen zijn bijvoorbeeld:

Stress en emotionele spanning

Een van de manieren waarop het lichaam op stress reageert, is met het aanspannen van de spieren als onderdeel van de vecht-of-vluchtreactie. Als de spanning aanhoudt kunnen er spierknopen ontstaan.

Slaapstoornissen

Verstoorde slaap kan bijdragen aan zowel fysieke als psychologische stress. Indirect kan onvoldoende rust dus bijdragen aan spierspanning en daarmee ook het ontstaan van spierknopen. Ook kunnen slaapproblemen leiden tot verhoogde gevoeligheid voor pijn, waardoor de triggerpoints als pijnlijker kunnen worden ervaren.

Coping mechanismen

Iedereen gaat anders om met stress en emoties, en de manier waarop we dat doen kan van invloed zijn op de spierspanning. Sommige mensen zijn bijvoorbeeld eerder geneigd spanning vast te houden, en lopen daardoor meer risico op de ontwikkeling van spierknopen.

Het begrijpen van de verschillende (psychologische) factoren die bijdragen aan triggerpoints is van belang voor een holistische behandeling en preventie.

Het toepassen van technieken voor stressmanagement, het stimuleren van een goede nachtrust en het aanpakken van onderliggende psychologische zorgen kunnen gezamenlijk helpen om spierspanning te verminderen en het ontstaan van triggerpoints te voorkomen.

Hoe worden triggerpoints gediagnosticeerd?

Doorgaans worden triggerpoints gediagnosticeerd door middel van palpatie. Palpatie is een hands-on techniek waarbij de fysiotherapeut zorgvuldig de spieren en weefsels aanraakt, om zo de triggerpoints te lokaliseren. De fysiotherapeut gaat op zoek naar kleine, harde knobbeltjes onder de huid.

Vaak worden ook pijnprovocatietesten uitgevoerd. Dat zijn testen waarbij door de therapeut wordt gekeken of het aanraken of bewegen van bepaalde spieren triggerpoints activeert, of pijn veroorzaakt.

Ook wordt de ‘referred pain response’ gecheckt. Dat betekent dat er wordt gekeken of het drukken op een triggerpoint elders in het lichaam pijn veroorzaakt.

Symptomen en gevolgen van triggerpoints

Lokale pijn en gevoeligheid

Een van de meest voor de hand liggende kenmerken is lokale pijn en gevoeligheid. Wanneer u op een triggerpoint drukt zal u veelal een scherpe pijn voelen. Soms straalt de pijn ook uit naar aangrenzende gebieden. Dit is een teken dat sprake kan zijn van een spierknoop.

Uitstralende pijn (referred pain)

Spierknopen kunnen op een andere plek in het lichaam pijn veroorzaken, dan op de plek waar de spierknoop zich bevindt. Dit wordt ook wel referred pain genoemd. Van referred pain is sprake wanneer een triggerpoint in de schouder bijvoorbeeld tot klachten leidt in de nek of in de arm.

Stijfheid en bewegingsbeperking

Veelal gaan triggerpoints gepaard met stijfheid en een beperking van de normale bewegingsvrijheid. Dit komt door de constante samentrekking van de spiervezels. Dat kan leiden tot een gevoel van strakheid, waardoor het soms niet mogelijk is om het gewricht volledig te strekken of buigen.

Omschrijving van de pijn

Wanneer er druk wordt uitgeoefend op een triggerpoint, dan heeft men het vaak over een specifieke, scherpe pijn. Hoe de pijn wordt omschreven is daarom een nuttig diagnostisch hulpmiddel om te bepalen of er sprake is van een spierknoop.

Triggerpoint therapieën

Triggerpoints zijn gelukkig op verschillende manieren te behandelen. Denk bijvoorbeeld aan dry needling, manuele therapie of shockwave therapie. U leest er hieronder meer over.

Dry needling

Dry needling is een techniek die vaak wordt gebruikt bij de behandeling van triggerpoints. Er wordt gebruik gemaakt van dunne naalden die rechtstreeks in de triggerpoint worden ingebracht. Door de naald rechtstreeks in de triggerpoint te plaatsen treedt er een reflexmatige ontspanning van de spier op. Dat deactiveert het triggerpoint. Daarnaast kan dit zorgen voor verbeterde doorbloeding en zuurstoftoevoer. Het lichaam reageert namelijk op de kleine verwonding in het weefsel door de bloedtoevoer naar het gebied te verhogen en de zuurstoftoevoer te verbeteren. Dat bevordert de genezing. Behandeling met dry needling is zeer effectief: vaak zijn een paar behandelingen voldoende. Daarnaast is het een minimaal invasieve procedure.

Manuele therapie

Naast dry needling kan manuele therapie ook een effectieve behandelingsvorm zijn van triggerpoints. Manuele therapie is een hands-on behandeling, waarbij verschillende manipulaties worden toegepast om de spierspanning te verminderen en de doorbloeding en toevoer van voedingsstoffen te verbeteren. Wilt u meer weten over manuele therapie? Klik dan hier.

Manuele therapie gaat vaak samen met andere vormen van (actieve) therapie, denk bijvoorbeeld aan oefentherapie. Als de triggerpoint eenmaal weg is, is het natuurlijk ook belangrijk dat deze niet meer terugkomt. Daarom wordt triggerpoint therapie vaak gecombineerd met oefentherapie. De fysiotherapeut van Kolijn Fysiotherapeut kan een gepersonaliseerd oefenschema voor u samenstellen. Zo valt u niet terug in oude patronen en kunt u voorkomen dat de triggerpoints terugkomen. Wilt u meer weten over oefentherapie? Klik dan hier.

Shockwave therapie

Een andere mogelijke behandelmethode voor triggerpoints is shockwave therapie.

Shockwave therapie is ontstaan vanuit de technologie voor niersteenvergruizing. De methode bleek echter ook geschikt te zijn voor behandeling van chronische spier- en peesaandoeningen.

Tijdens de behandeling wordt gebruik gemaakt van korte, intense pulsen van geluidsgolven. Die geluidsgolven dringen door de huid en spieren heen naar de plek waar u de pijn ervaart, of waar de ontsteking zit.

De geluidsgolven veroorzaken hele kleine trauma’s. Dit noemen we ook wel microtrauma’s, en zij zetten het lichaam aan tot herstel. Door de geluidsgolven wordt namelijk de bloedtoevoer naar het beschadigde weefsel verhoogd, en dat stimuleert het aanmaken van nieuwe bloedvaten. Zo kunnen voedingsstoffen en zuurstof het beschadigde gebied beter gebruiken, en dat bevordert de genezing.

De therapie kan ook bijdragen aan een vermindering van pijn, omdat de geluidsgolven kunnen helpen bij het blokkeren van de pijnzenuwen. De geluidsgolven schakelen de zenuwvezels namelijk tijdelijk uit. De behandeling duurt maar 5 tot 10 minuten en is meestal pijnloos. Naast de behandeling krijgt u ook advies met betrekking tot belastbaarheid, en eventuele oefeningen om de belastbaarheid te verbeteren.

Tips voor zelfmassage en triggerpoint-release technieken

Natuurlijk kunt u bij Kolijn Fysiotherapie terecht voor de behandeling van uw triggerpoints, maar u kunt ook zelf een aantal technieken toepassen om de pijn te verminderen.

Massage met handen of massagebal

Als u zacht over het spierweefsel wrijft, dan kunt u de triggerpoint waarschijnlijk voelen. Als u hem heeft gevonden, dan kunt u druk uitoefenen op de knobbel. Verhoog langzaam de druk, en probeer zo ontspannen mogelijk te blijven ademen. Houd de druk vast totdat de spier zich ontspant. Dat duurt meestal zo’n 30 seconden.

Kunt u er niet bij? Dan kunt u een massagebal of foam roller gebruiken.

Rekoefeningen

Het kan helpen om de spieren rondom het triggerpoint te strekken, om zo de spanning te verminderen. U kunt daarom dynamische rekoefeningen doen. Focus op zacht, gecontroleerd rekken, en vermijd abrupte bewegingen. Houd elke positie ongeveer 15 tot 30 seconden aan.

Warmtebehandeling

Het toepassen van warmte, bijvoorbeeld met een warmtekussen, kan helpen om de spieren te ontspannen en de doorbloeding te bevorderen.

Preventieve maatregelen

Om spierknopen te voorkomen is het belangrijk om aandacht te besteden aan preventieve maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan de volgende:

Let op uw houding. Zowel zittend als staand kunnen we onszelf in voor onze spieren vermoeiende posities brengen. De ene spier komt in een slechte houding teveel op spanning, terwijl de andere spier juist te weinig onder spanning komt te staan. Het is daarom belangrijk om op onze houding te letten.
Aandacht voor werkplek ergonomie. Een goed ingerichte werkplek zorgt ervoor dat u zonder teveel moeite in een goede houding kunt zitten. Een goede stoel, en de juiste hoogte van het beeldscherm bijvoorbeeld, kunnen bijdragen aan een gezonde werkhouding.
Voldoende rust en slaap. Tijdens de slaap herstellen onze spieren van onze dagelijkse activiteiten. Het is belangrijk dat het lichaam daar voldoende tijd voor krijgt.

Het belang van een goede levensstijl

Een gezonde levensstijl is het aller belangrijkste in het voorkomen en verhelpen van triggerpoints. Sterke spieren zijn bijvoorbeeld beter in staat om in de juiste houding te blijven. Ook zullen flexibele spieren minder snel gespannen raken. Het is daarom belangrijk dat u voldoende beweging krijgt.

Tegelijkertijd is teveel beweging ook niet goed, en zult u fysieke inspanning goed moeten opbouwen. Dat voorkomt overbelasting van de spieren en vermindert het risico op spierknopen.

Ook massage, zowel door u zelf of door een ander, kan helpen bij het losmaken van spierspanning en het voorkomen van de vorming van triggerpoints. U kunt bijvoorbeeld een tennisbal of foam roller gebruiken als u er zelf niet bij kunt.

Tot slot is het belangrijk dat u voldoende water drinkt. Water is namelijk cruciaal om de spieren te hydrateren. Daarnaast kan uitdroging spierspanning in de hand werken en dus tot triggerpoints leiden.

Afspraak maken met Kolijn Fysiotherapie

We komen er graag samen achter hoe we u het beste van uw triggerpoints af kunnen helpen. Voor het maken of verzetten van een afspraak kunt u tijdens openingsuren bellen naar 071-5428999 of online een afspraak maken.